Zasady poprawnego saunowania
HERE in english
Poniżej znajdziesz zestaw zasad, spełnienie których zapewni tobie, twoim gościom oraz innym użytkownikom idealny dzień w saunie. Właściwe korzystanie z sauny oraz etykieta saunowa są bardzo ważne w celu zapewnienia właściwego wypoczynku oraz tego, aby inni również czuli się dobrze w twoim otoczeniu.
Na wstępnie pamiętaj o tym, aby odczekać przynajmniej 1.5 godziny od posiłku. Nie jest również wskazane korzystanie z sauny bezpośrednio po intensywnych ćwiczeniach fizycznych. W takim przypadku odczekaj przynajmniej 30 minut. Jest bardzo niewskazanym, aby korzystać z sauny po spożyciu alkoholu lub innych substancji odurzających.
Należy słuchać swojego ciała oraz zwracać uwagę na jego potrzeby. Dla osób chcących korzystać z sauny regularnie zaleca się, aby zacząć od korzystania raz w tygodniu, aby z czasem, stopniowo zwiększać częstotliwość korzystania, przez dwa dni w tygodniu aż do ew. codziennego korzystania. Cały proces saunowania powinien zająć od jednej do dwóch i pół godziny. Jest również bardzo ważnym, aby przestrzegać zasad obowiązujących w każdym saunarium. Zasady te zazwyczaj są wywieszone przed saunami i mogą nieznacznie różnić się między obiektami.
Nie ma ścisłych regulacji i zasad odnośnie długości trwania sesji saunowej. Czas nagrzewania zależy od temperatury, wilgotności i preferencji konkretnej osoby. Zawsze powinniśmy słuchać swojego ciała i korzystać z sauny w taki sposób, jaki czujemy, że jest dla nas dobry. Przyjmuje się ogólnie, że czas pojedynczej sesji saunowej nie powinien zazwyczaj przekraczać 15 minut, jest to jednak dość subiektywne i zależy od ww. czynników. Dla osób początkujących, może to czasem oznaczać, że osoby takie będą czuły się komfortowo w saunie zaledwie kilka minut. To też jest właściwe. Najważniejsze jest zachowanie równowagi i odpoczynek pomiędzy sesjami trwający przynajmniej tyle czasu, ile spędziliśmy w saunie.
Przed pierwszym wejściem do sauny, jak i po każdym z niej skorzystaniu koniecznie należy skorzystać z prysznica, przed ew. skorzystaniem z urządzeń schładzających. Zazwyczaj wskazane są 2-3 pełne cykle saunowe. Takie cykle (nagrzewanie, prysznic/schłodzenie i odpoczynek) hartują nasz organizm, co jest głównym i najważniejszym efektem zdrowotnym saunowania.
1. Zdejmij wszystkie ubrania, owiń się w ręcznik lub prześcieradło
Zdejmij również biżuterię, w szczególności wszelką 'odstającą’ od ciała, np. naszyjniki, kolczyki. Biżuteria może się mocno nagrzać w saunie (bardziej niż ciało), co może prowadzić do oparzeń. Ręcznik/prześcieradło w saunie służy przede wszystkim do zachowania higieny i ochrony drewna saunowego. Jeśli czujesz potrzebę okrycia się w saunie, weź do tego celu oddzielny ręcznik. Korzystanie w saunie z kostiumów kąpielowych oraz sztucznych ręczników (np. tzw. szybkoschnących) jest niebezpieczne dla zdrowia osoby saunującej oraz pozostałych korzystających, z uwagi na wydzielające się toksyny oraz możliwość poparzenia. Klapki należy zostawić przed sauną, a korzystać z nich w trakcie poruszania się po saunarium.
2. Weź prysznic przed wejściem do sauny
Prysznic przed sauną ma znaczenie nie tylko czysto higieniczne. Usuwa perfumy, zapachy, ale przede wszystkim nawadnia skórę. W trakcie korzystania z niektórych saun (w szczególności łaźni parowych) wskazane jest również stosowanie peelingów. W przypadku korzystania z nich, pamiętaj o dokładnym umyciu sauny parowej po sobie. Korzystając z sauny parowej, należy opłukać siedzisko zarówno przed, jak i po skorzystaniu z łaźni.
3. Lekko wytrzyj ciało
Do sauny nie należy wchodzić 'mokrym i ociekającym’. To zakłóca właściwą potliwość ciała oraz zwyczajnie nie jest higieniczne. Po wyjściu spod prysznica delikatnie wytrzyj ciało ręcznikiem. Dobrze jest mieć oddzielne ręczniki do kąpieli i do samej sauny.
4. Zimna i ciepła woda dla nóg
Szczególnie dla osób mających chłodne stopy, warto przed wejściem do sauny skorzystać ze specjalnych zbiorników/baseników z ciepłą i zimną wodą aby stopniowo ogrzać stopy. Zimne stopy w saunie zakłócają właściwe pocenie się ciała.
5. Całe ciało na ręczniku
W saunie zawsze i bezwzględnie siadaj lub kładź się tak, aby żadna część ciała nie dotykała desek sauny. Głowa, plecy, pupa, nogi i ręce – nic nie powinno dotykać bezpośrednio desek. To kwestia higieny twojej oraz innych użytkowników sauny. Wchodząc do sauny zrób to możliwie sprawnie oraz cicho. Pamiętaj o dokładnym zamknięciu drzwi za sobą, aby zmniejszyć utratę ciepła pomieszczenia. Do łaźni parowych wchodzi się zupełnie nago, należy pamiętać o spłukaniu wodą ławy w łaźni zarówno przed, jak i po skorzystaniu.
6. Im wyżej tym cieplej
Szczególnie dla początkujących saunujących dobrze jest zacząć od niższych ław w saunie, tam gdzie temperatura jest najniższa. Z czasem można się przemieszczać na wyższe ławy, cały czas zwracając uwagę na sygnały naszego ciała. Powietrze w saunach fińskich jest suche. Wilgotność jego wzrasta wraz z polewaniem gorących kamieni wodą. Zwiększa to również odczuwalną temperaturę w znaczący sposób. Warto o tym pamiętać szczególnie podczas ceremonii saunowych.
7. Siedź lub leż bez ruchu
Przebywając w saunie staraj się pozostawać możliwie w bezruchu. Oddychaj normalnie. Możesz siedzieć lub położyć się. Pamiętaj o tym, że w każdym momencie całe ciało musi znajdować się na ręczniku. Leżenie w saunie pozwala lepiej się odprężyć. Należy jednak pamietać o tym, że sen w saunie jest niebezpieczny (szczególnie w gorących saunach).
8. Czas nagrzewania i odpoczynku
Nie ma ścisłych wymogów odnośnie czasu trwania nagrzewania saunowego. Czas zależy od doświadczenia, temperatury, wilgotności, ilości powietrza w saunie (i wentylacji), a czasem też i zwyczajnie naszego poczucia w danym dniu. Przyjmuje się jednak, że dla osób początkujących czas 10-12 minut to optymalny start. Zazwyczaj nie powinno się przekraczać 15 minut. W większości saun są dostępne 15 minutowe klepsydry.
Po wyjściu z sauny i schłodzeniu ciała (np. pod prysznicem lub na świeżym powietrzu) odpoczywaj przynajmniej tyle czasu ile spędziłeś/aś w saunie. Biorąc prysznic po saunie zacznij od ciepłej wody stopniowo przechodząc do chłodnej i zimnej. Zacznij od kończyn, w kierunku serca, na końcu chłodząc głowę.
9. Rozmowy w saunie
Sauna to przede wszystkim miejsce relaksu. Można rozmawiać w saunie pod warunkiem, że nie przeszkadza to innym użytkownikom. Będąc w saunie z grupą znajomych czy partnerów biznesowych (np. spotkania SaunaGrow) możesz rozmawiać do woli. Jednak gdy inna/obca osoba dołączy, należy uszanować jej prawo do relaksu. W takiej sytuacji, aby kontynuować rozmowę należy opuścić saunę, albo spokojnie poczekać aż osoba postronna opuści saunę.
10. Powtarzanie sesji saunowych
Zalecane jest jednorazowe korzystanie z 2-3 cyklów saunowych, choć oczywiście bardziej doświadczeni użytkownicy obywają takich cyklów znacznie więcej. Warto pamiętać, że to cały cykl (nagrzanie, schłodzenie, odpoczynek) zwiększa naszą odporność i hartują ciało. Słuchaj swego ciała.
11. Odpoczynek i nawadnianie
Odpoczynek i nawadnianie organizmu są kluczowe dla zdrowego saunowania. Najlepiej jest uzupełniać płyny chłodną wodą mineralną. Spożywanie owoców również jest wskazane i wzbogaca nasz organizm. Utratę magnezu można uzupełniać również jedząc różnego rodzaju zieleninę (sałaty, warzywa). Przy dłuższym pobycie w saunarium można również pomyśleć o lekkim wzmacniającym posiłku.
12. Po saunie
Po ostatnim cyklu saunowym, jeszcze przed ubraniem się, warto dłużej odpocząć. Chodzi o przywrócenie ciału właściwej temperatury i wyregulowanie mechanizmów potowych. Zazwyczaj 30 minut po ostatniej sesji wystarczy. Pośpiech po saunie nie jest wskazany, tak samo jak intensywny wysiłek fizyczny (np. ćwiczenia). Po saunie ciało jest idealnie przygotowane do masażu relaksacyjnego, co może dopełnić miłe doznania udanego wieczoru.
13. Przeciwskazania do saunowania
Z sauny mogą korzystać prawie wszyscy. W niektórych kulturach saunowanie zaczyna się od dziecka i jest traktowane wręcz leczniczo. W czasach rzymskich sauny były nawet nazywane 'lekarzem dla ubogich’. Niemniej jednak nie jest wskazane korzystanie z saun dla osób, w tym osób z nadciśnieniem, z niewydolnością krążenia, z żylakami oraz w stanach silnej infekcji. Pełniejsza lista przeciwskazań dostępna jest na stronie poradnika zdrowia. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem.
Inspiracja na podstawie tekstu autora, w adaptacji Bolesława Drapella, Saunamistrza Polskiego Towarzystwa Saunowego (PTS) i Mentora SaunaGrow.com. Warto również zapoznać się z zasadami poprawnego saunowania oraz kulturą saunowania autorstwa PTS. Grafika poniżej jest autorstwa Polskiego Towarzystwa Saunowego